نویسنده: غلامرضا معصومی

 
آگامدس āgāmedes پسر استیمفالوس (Stymphalus) و یکی از نوادگان آرکاس (Arcas) که معماری معروف بود. آگامدس (Agamedes) همسری به نام اپیکاسته (Epicaste) داشت که از هم بستر شدن اپیکاسته با آپولو (Apollo)، پسری به نام تروفونیوس (Trophonius) متولد شد. پس از آن پسر دومش سرسیون (Cercyon) نیز به دنیا آمد. آگامدس، تروفونیوس و سرسیون، هر سه معمارانی ماهر بودند که بسیاری از بناهای یونان قدیم توسط آنها ساخته شد. ساخت بناهایی چون اتاق زفاف آلکمنا (Alcmena) در تبس (Thebes)، معبد آپولو در دلف، معبد پوزئیدون (Poseidon) در آرکادیا (Arcadia) و خزانه‌ی هیریئوس (Hyrieus)، پادشاه هیریا (Hyria) در بئوسی (Boeotia) را به آنها نسبت داده‌اند. درباره‌ی خزانه‌ی هیرئوس، داستانی به این شرح وجود دارد که: «آگامدس و تروفونیوس که مأمور ساخت بنای این خزانه بودند، یکی از تخته سنگ‌ها را چنان در بنا کار گذاشتند که می‌توانستند به آسانی آن را برداشته و به خزانه دستبرد بزنند. پس چنین نیز می‌کردند تا اینکه پادشاه آگاه شده و برای دستگیری آنها از دائدالوس (Daedalus)، کمک خواست. دائدالوس نیز دامی تهیه کرد و آگامدس به دام افتاد. تروفونیوس برای آنکه رازش فاش نشود و همکاری او با آگامدس مخفی بماند، سر او را برید، اما زمین دهن باز کرده و تروفونیوس را در کام کشید.
در جنگل لباده (Lebade)، واقع در بئوسی حفره‌ای وجود داشت که ستونی نزدیک آن نصب شده و نام آگامدس را بر آن حک کرده بودند. هاتف تروفونیوس نیز در همین محل مستقر گردید. مردم هدایایی به این محل می‌آوردند و از تروفونیوس و آگامدس طلب کمک می‌کردند». در روایتی دیگر آمده که: «اوژیاس (Augias)، پادشاه الیس (Elis) از دستبرد به خزانه آگاه شد. پس سرسیون که در کار دستبرد شرکت داشت با تروفونیوس به جانب اورکومنوس (Orchomenos) گریخت، اما چون دائدالوس و اوژیاس در تعقیب آنها بودند، سرسیون به آتن (Athens) و تروفونیوس به لباده پناه بردند». بنابر روایتی دیگر، آگامدس و تروفونیوس معبدی برای آپولو ساخته و چون دستمزد خود را از وی طلب کردند، آپولو قول داد تا هشت روز دیگر، حق آنها را بپردازد و به آنها نصیحت کرد که تا وصول طلب خود زندگی را به خوشی بگذرانند. اما در شب هشتم، دو معمار مزبور به مرگی راحت جان سپردند و این بهترین دستمزدی بود که آپولو می‌توانست به آنها بدهد.
منبع مقاله :
معصومی، غلامرضا؛ (1388) دایره المعارف اساطیر و آیین های باستانی جهان جلد اول، تهران: شرکت انتشارات سوره مهر؛ چاپ اول